HTA kelimesinin açılımı, HTML Application`dır, yani HTML programı (HTML ile yazılmış programlar).
HTA programlarında; HTML, JavaScript, VisualBasicScript(VBScript), CSS, ActiveX, vs. gibi HTML sayfalarınızda kullandığınız birçok unsuru kullanabilirsiniz. Burada yeralan örnekleri anlamanız için yukarıda sayılı unsurları daha önceden siteden okumuş olmanız gerekmektedir. HTA`in en önemli farkı browser penceresi yerine bir program gibi standart windows penceresinde açılması ve HTML ile yapamadığınız kısıtlanmış, sabitdiskten dosya okuma-yazma gibi birçok şeyi yapabilmesidiz. İnsan kendi bilgisayarına zarar vermeyeceği için HTA ile bunlar kısıtlanmamıştır.
HTA`in, HTML`den farklılıklarını ve benzerliklerini anlamamız için bir örnek yapalım. Aşağıdaki kodu yazıp, doyayı .hta soyadıyla kaydedin.
<HTML>
<HEAD>
<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=iso-8859-9">
<TITLE>HTA İLE PROGRAMLAMA</TITLE>
</HEAD>
<BODY>
Bu bir HTA programıdır
</BODY>
</HTML>
.hta soyadlı dosyanın, windows`un tanımadığı dosyalara atadığı standard simge şeklini aldığını göreceksiniz ama tıkladığınızda açılacaktır. Dosyayı tıklayıp çalıştırdığınızda kullandığınız browser`ın penceresi yerine, bir windows penceresinde açıldığını ve pencerede Bu bir HTA programıdır yazısının çıktığını göreceksiniz. Elinizdeki HTML dosyalarının soyadını .hta olarak değiştirdiğinizde windows penceresinde ve aynı içerik ile açıldığını göreceksiniz. Bu türden dosyaları diğerlerinden daha kolay ayırt edebilmek için özel bir simge atayabilirsiniz. Bunun için herhangi bir bilgisayarım penceresindeki menüden Araçlar/klasör seçenekleri`ni tıklayın. Çıkan pencerede Dosya Türleri sekmesini yıklayarak buradaki dosyalar arasından HTA`yı seçin ve gelişmiş, simge değiştir butonlarını tıklayarak istediğiniz simgeyi seçin.
HTA dosyalarının HTML dosyalarından bir farkı olmadığını, browser`a bağımlı olmadığını belirttik ama bu dosyaları çalıştırabilmeniz için internet Explorer 5.0 kurulu bir windows işletim sistemine ihtiyacınız var. Çünkü bu türden doyalar windows\system\ klasöründeki MSHTA.EXE programı yardımıyla çalıştırılıyor ve bu dosya ancak internet Explorer 5.0 ile beraber geliyor.
Yazılması zorunlu olmamakla beraber, HTA program penceresinin bazı özelliklerini yönetebileceğiniz özel kodlar da vardır. Bu kodları, yazıldığı yerleri ve açıklamalarını aşağıda bulabilirsiniz.
<HTML>
<HEAD>
<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; charset=iso-8859-9">
<TITLE>HTA İLE PROGRAMLAMA</TITLE>
<HTA:APPLICATION ID="kimlik"
APPLICATIONNAME="isim"
ICON="simge.ico"
BORDER="thick"
CAPTION="yes"
SHOWINTASKBAR="yes"
SINGLEINSTANCE="yes"
SYSMENU="yes"
WINDOWSTATE="normal"
MAXIMIZEBUTTON="yes"
MINIMIZEBUTTON="yes">
</HEAD>
<BODY>
Bu bir HTA programıdır
</BODY>
</HTML>
ID = Programın çalıştırılması için windows`un Script yorumlayıcısı için gerekli kimlik
APPLICATIONNAME = Programın pencere başlığında kullanılacak olan ad
ICON = Program penceresinin sol üst köşesinde gözükecek olan simge, .bmp veya .ico formatındaki resim dosyasının ad ve soyadı
BORDER = Program çerçevesinin adı. Alacağı değerler: thick=kalın, thin=ince, none=yok
BORDERSTYLE = Çerçevenin stili. Alacağı değerler: sunken=içerden, raised=dışardan, static=klasik windows çerçevesi
CAPTION = Programın başlık kısmı. Büyütme, küçültme ve kapatma düğmelerinin olması için: yes
SHOWINTASKBAR = Program simge durumuna küçültündüğünde, görev çubuğuna alınması için: yes
SINGLEINSTANCE = windows`un bu programı birden fazla kere çalıştırabilmesi için: no
SYSMENU = Programın başlık çubuğundaki sol ve sağ unsurları yok etmek için: no
WINDOWSTATE = Program çalıştırıldığında pencerenin normal açılması için: normal, tam ekran açılması için=maximize, görev çubuğunda simge olarak açılması için=minimize
MAXIMIZEBUTTON = Programın başlık çubuğundaki sağdaki büyütme düğmesinin olması için=yes
MINIMIZEBUTTON = Programın başlık çubuğundaki sağdaki küçültme düğmesinin olması için=yes
VERSION = Programın sürümünü belirten değer, windows açısından bir önemi yoktur.
Bir HTA programının kuralına uygun yazılışını gördünüz, yine <HTML> etiketleriyle açılıp kapatılıyor, yine Head ve Body etiketleri mevcut, ama Head bölümünde HTA:APPLICATION etiketi var, bu etiketin özellikleri sayesinde ekstra özellikleri ayarlıyabiliyoruz. Öte yandan bu bölümün yazılmamasının bir mahsuru olmadığını da gördük.
HTA bir Microsoft teknolojisi olduğundan Explorer`da kullanabildiğiniz iFRAME, VBScript gibi tüm teknikleri burada kullanabilirsiniz. Ayrıca Netscape veya başka bir browser`da çalışır mı diye bir derdinizde yok, çünkü bu programlar browser`da çalışmıyor.
Buraya kadar birçok şeyden bahsettik ama ne yapılabilir HTA ile? bir sonraki sayfada...
